Giới thiệu về Bitcoin
Hãy tưởng tượng bạn có một đồng tiền ma thuật mà bạn có thể gửi cho ai đó ở xa chỉ với một cú nhấp chuột trên máy tính hoặc điện thoại của bạn. Không có ngân hàng nào ở giữa để xác nhận giao dịch. Đồng tiền ma thuật đó chính là Bitcoin. Bài viết này sẽ giải thích Bitcoin là gì một cách đơn giản, cách nó hoạt động và cách bạn có thể mua và lưu trữ nó một cách an toàn trong một ví.
Bitcoin là gì?
Bitcoin giống như tiền kỹ thuật số. Nó không tồn tại trong túi của bạn mà sống trên internet. Khác với những đồng xu hoặc tờ tiền mà bạn có thể đưa cho bạn bè, Bitcoin hoàn toàn trực tuyến. Điều tuyệt vời về Bitcoin là nó không cần ngân hàng. Không có ai kiểm soát nó. Thay vào đó, nó sử dụng nhiều máy tính trên khắp thế giới để theo dõi ai sở hữu cái gì. Vì Bitcoin có nguồn cung cố định – tổng số lượng có thể tồn tại mãi mãi bị giới hạn – nó thường được coi như vàng kỹ thuật số: khan hiếm và có thể là một nơi lưu trữ giá trị.
Cách hoạt động của Bitcoin
Ở trung tâm của Bitcoin là một vài ý tưởng chính. Đầu tiên, khi ai đó gửi Bitcoin cho người khác, giao dịch sẽ được phát sóng đến mạng lưới. Nhiều máy tính (nút) sẽ kiểm tra xem người gửi có thực sự sở hữu Bitcoin và có quyền gửi nó hay không. Khi được xác minh, giao dịch sẽ được nhóm lại với nhiều giao dịch khác thành một “khối” và được thêm vào chuỗi các khối trước đó (chuỗi khối). Mỗi giao dịch được ghi lại để không thể bị thay đổi hoặc đảo ngược dễ dàng. Điều này có nghĩa là không ai có thể gian lận bằng cách gửi cùng một Bitcoin hai lần (điều này được gọi là “chi tiêu gấp đôi”).
Ví Bitcoin
Bạn sử dụng một “ví” để giữ Bitcoin của mình. Một ví không giống như một ví vật lý với tiền mặt; nó là phần mềm (hoặc phần cứng) giữ một cái gọi là khóa riêng và hiển thị địa chỉ cùng số lượng Bitcoin của bạn. Khóa riêng của bạn giống như một mật khẩu bí mật cho phép bạn chi tiêu Bitcoin của mình. Nếu ai đó khác có được khóa riêng của bạn, họ có thể chi tiêu Bitcoin của bạn. Điều này có nghĩa là nếu bạn mất khóa riêng của mình, bạn sẽ mất quyền truy cập vào Bitcoin của mình.
Khai thác Bitcoin
Bitcoin mới được tạo ra (một phần) thông qua một quá trình gọi là “khai thác”. Các máy tính giải quyết các bài toán toán học rất phức tạp để bảo mật mạng lưới, xác minh giao dịch và tạo ra các khối mới. Nhờ vào điều này và các quy tắc được xây dựng vào giao thức của Bitcoin, nguồn cung Bitcoin là có giới hạn.
Mua và lưu trữ Bitcoin
Mua Bitcoin ngày càng dễ dàng hơn, mặc dù bạn vẫn cần cẩn thận và thực hiện một số nghiên cứu. Đầu tiên, bạn sẽ chọn một sàn giao dịch tiền điện tử – một nền tảng nơi bạn có thể mua Bitcoin bằng tiền tệ địa phương của bạn. Bạn có thể cần đăng ký, xác minh danh tính của mình và liên kết tài khoản ngân hàng hoặc phương thức thanh toán. Sau đó, bạn đặt một đơn hàng để mua một số lượng Bitcoin nhất định theo giá hiện tại, hoặc đặt một mức giá bạn muốn và chờ đợi.
Khi bạn đã mua Bitcoin, nhiều người dùng khuyên bạn nên chuyển nó từ sàn giao dịch sang một ví mà bạn kiểm soát (thay vì để lại trên sàn giao dịch), để bạn giữ quyền kiểm soát hoàn toàn khóa riêng của mình. Khi mua Bitcoin, bạn nên nhận thức về các rủi ro: giá trị của nó dao động rất nhiều, quy định khác nhau theo từng quốc gia, và chính các sàn giao dịch cũng có thể gặp rủi ro về bảo mật. Thật khôn ngoan khi chỉ đầu tư những gì bạn có thể đủ khả năng để mất.
Lưu trữ Bitcoin an toàn
Lưu trữ Bitcoin có nghĩa là giữ khóa riêng của bạn một cách an toàn. Các ví có nhiều hình thức khác nhau. Ví phần mềm là ứng dụng trên điện thoại hoặc máy tính của bạn. Ví phần cứng là thiết bị vật lý lưu trữ các khóa của bạn ngoại tuyến (thường được coi là an toàn hơn). Cũng có ví web (trực tuyến) và ví di động. Điều quan trọng là: nếu ai đó có quyền truy cập vào khóa riêng của bạn, Bitcoin của bạn có thể bị họ chi tiêu. Nếu bạn mất nó và không có bản sao lưu, bạn sẽ mất quyền truy cập vào Bitcoin của mình mãi mãi.
Đối với việc giữ lâu dài, thường được khuyên nên sử dụng ví phần cứng hoặc một hình thức “lưu trữ lạnh” (lưu trữ ngoại tuyến). Đối với số lượng nhỏ hơn hoặc sử dụng ngắn hạn, ví phần mềm có thể là ổn – chỉ cần đảm bảo bạn sử dụng bảo mật mạnh (mật khẩu, xác thực hai yếu tố, thiết bị đáng tin cậy). Nếu khóa riêng của bạn bị mất và bạn không có bản sao lưu, bạn không thể truy cập vào Bitcoin của mình. Không có ngân hàng nào để gọi, không có phục hồi mật khẩu trong hầu hết các trường hợp. Vì vậy, việc sao lưu và lưu trữ an toàn là rất quan trọng.
Rủi ro và an toàn của Bitcoin
Thiết kế của Bitcoin ngăn chặn việc cùng một đơn vị được chi tiêu hai lần nhờ vào quy trình xác minh chuỗi khối. Có, ở một số nơi và với một số cửa hàng. Nhưng nhiều nơi vẫn không chấp nhận Bitcoin như một phương thức thanh toán. Ngoài ra, vì giá của nó có thể thay đổi nhanh chóng, một số thương nhân có thể do dự khi chấp nhận nó. Từ góc độ kỹ thuật, mạng lưới Bitcoin được bảo mật rất tốt và đã hoạt động trong nhiều năm. Nhưng “an toàn” không có nghĩa là “không có rủi ro”. Bảo mật ví của bạn và sự biến động của giá cả tạo ra rủi ro. Ngoài ra, các sàn giao dịch có thể bị hack hoặc thất bại.
